କୌଣସି ଭବ୍ୟ ସରକାରୀ ବଙ୍ଗଳା ନାହିଁ, ମାସିକ ଭତ୍ତା ନାହିଁ, ଚକଚକିଆ କାର ନାହିଁ ଏବଂ ମେସିନ ଗନ ସହିତ କମାଣ୍ଡୋଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା କଭର ନାହିଁ। ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ, ଏକ ନୂତନ ଆଇନ ମାଧ୍ୟମରେ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ସୁବିଧାକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇଛି। ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମହିନ୍ଦା ରାଜପକ୍ଷେ, ଯିଏ 80 ବର୍ଷ ବୟସରେ ପଦାର୍ପଣ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି, ତାଙ୍କ ବଙ୍ଗଳା ଖାଲି କରି ଏକ ନୂତନ ଘରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ରାଜଧାନୀ କଲମ୍ବୋର ସିନାମନ ଗାର୍ଡେନର ଆରାମଦାୟକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଭବ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରାସାଦ ପରି ଘରେ ବହୁତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଚାଲିଛି । ଏହି ଘରଟି ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମହିନ୍ଦା ରାଜପକ୍ଷେଙ୍କ ବାସଭବନ ୧୦ ବର୍ଷ ଧରି ଥିଲା । ଆସନ୍ତା ନଭେମ୍ବରରେ ମହିନ୍ଦା ରାଜପକ୍ଷେ 80 ବର୍ଷ ବୟସରେ ପଦାର୍ପଣ କରିବେ, କିନ୍ତୁ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାରେ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଘର ଖାଲି କରିବାକୁ ପଡିବ। ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିମାନଙ୍କଠାରୁ ସମସ୍ତ ସୁବିଧା ଛଡ଼ାଇ ନେଉଥିବା ଏକ ନୂତନ ଆଇନ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଅଧିକାର ଆଇନ, ପାରିତ ହୋଇଛି । ଏହା ପରେ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବିଧବା ପତ୍ନୀମାନେ ସରକାରୀ ବାସଭବନ, ମାସିକ ଭତ୍ତା, ସୁରକ୍ଷା କର୍ମଚାରୀ, ଯାନବାହାନ, ସଚିବାଳୟ ସୁବିଧା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁବିଧା ପାଇବା ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଏବେ ଦେଶର ସମସ୍ତ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ସରକାରୀ ବାସଭବନ ଖାଲି କରିବାକୁ ପଡିବ।
ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଚନ୍ଦ୍ରିକା କୁମାର ଟୁଙ୍ଗାଙ୍କ ଘରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ତଥାପି, ସେ ବର୍ତ୍ତମାନର ସରକାରଙ୍କଠାରୁ କିଛି ସମୟ ମାଗିଛନ୍ତି। ସେ ୨ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଘର ଖାଲି କରିବେ। ଗତ ବର୍ଷ ଦେବାଳିଆ ହେବାକୁ ଥିବା ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବା ସମୟରେ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରୁଥିବା ଅନୁରା କୁମାରା ଦିସାନାୟକେ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ଏକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଏବଂ ନେତାମାନଙ୍କ ମନମୁଖୀ ଖର୍ଚ୍ଚରେ କଷ୍ଟ ପାଇଥିବା ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଲୋକମାନେ ଅନୁରା ଦିସାନାୟକେଙ୍କ ଏହି ନିର୍ବାଚନୀ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ।ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେବା ପରେ, ଅନୁରା କୁମାର ଦିସାନାୟକେ ଏହି ବିଲ୍ ଉପରେ କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ସରକାରଙ୍କ ଏକ ତଥ୍ୟ କହୁଛି ଯେ 2024 ମସିହାରେ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିମାନଙ୍କ ଆଡ଼ମ୍ବର ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ରାଜକୋଷରୁ 11 ବିଲିୟନ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ବିଲ୍ ଜୁଲାଇ 2025 ରେ କ୍ୟାବିନେଟ ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦନ ପାଇଥିଲା ଏବଂ ଜୁଲାଇ 31 ରେ ଗେଜେଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ରାଜପକ୍ଷେ ପରିବାର ଦ୍ୱାରା ଆପତ୍ତିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେପ୍ଟେମ୍ବର 9 ରେ ଏହାକୁ ସାଧାରଣ ବହୁମତରେ ଗୃହୀତ କରିବାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ। ସଂସଦ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୦ ତାରିଖରେ ୧୫୧-୧ ଭୋଟରେ ଏହାକୁ ପାସ୍ କରିଥିଲା। ଏବେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିମାନେ କେବଳ ପେନସନ ପାଇବେ। ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଇଂରାଜୀ ଖବରକାଗଜ ଡେଲି ମିରର ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା ସମୟରେ ସେ କହିଛନ୍ତି, “ମୋର ଏକ ହିପ୍ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଏକ ଗମ୍ଭୀର ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର। ମୋତେ ଦିନକୁ ଦୁଇରୁ ତିନିଥର ଫିଜିଓଥେରାପି କରିବାକୁ ପଡ଼େ। ତେଣୁ ମୁଁ ଏହି ସମୟରେ ସେହି ନୂତନ ଘରକୁ ଯାଇପାରିବି ନାହିଁ କିମ୍ବା କୌଣସି କାମ କରିପାରିବି ନାହିଁ।” ଯେ ସେ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଅପବ୍ୟବହାରକୁ ରୋକିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ। ଚନ୍ଦ୍ରିକା କୁମାର ଟୁଙ୍ଗା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅନୁରା କୁମାର ଦିଶାନାୟକଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖି ନୂତନ ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥିର ଭଡା ଦେଇ ଜୀବନସାରା ଏହି ସ୍ଥାନରେ ରହିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ସେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ଜୀବନସାରା ରହିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ମାଗିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ତାହା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରାଯାଇଥିଲା। ସେତେବେଳେ ଟୁଙ୍ଗା କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ସମାନ ସ୍ଥାନରେ ରହିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି କାରଣ ତାଙ୍କ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାରେ ଏବଂ 15 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଥର କର୍କଟ ରୋଗ ସହିତ ଲଢ଼ିବା ପରେ, ସେ ଏହା ପରେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଘରୁ ବାହାରକୁ ଯିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡୁଥିଲା। ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଞ୍ଚ ଜଣ ଜୀବିତ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ଯେତେବେଳେ ସରକାର ସଂସଦରେ ବିଲ୍ ଆଗତ କରିଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ତିନି ଜଣ ଏହି ସୁବିଧା ପାଇଥିଲେ।
80 ବର୍ଷୀୟ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ରାଜଭବନ ଖାଲି କରିବାକୁ ପଡିଲା, ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ନୂଆ ଆଇନ କ’ଣ?
